Deze post bevat mogelijk affiliatelinks. Niks op deze website kan worden gezien als financieel- of beleggingsadvies.
Als de prijzen die we moeten betalen hoger worden, dan willen we meer loon om ons comfortabele leventje op hetzelfde niveau voor te kunnen zetten. Als werkgevers dat hogere loon gaan betalen, zullen zij de prijzen van hun producten moeten verhogen om de extra kosten te kunnen dragen. Maar als de producten duurder worden, willen we wéér meer loon. Zie je de spiraal al ontstaan? In deze aflevering staan Bas en Arjan stil bij de inflatiespiraal. Ook geven ze tips hoe hier het beste mee om te gaan. Zeker het luisteren waard.
De Goed met Geld Podcast
Alles wordt duurder
Inflatie, ook wel geldontwaarding genoemd, houdt in dat voor hetzelfde aantal euros je nu minder kan kopen dan in het verleden. Kon je vorig jaar nog een brood kopen voor 1 euro, kan het zomaar zijn dat door de inflatie je dit jaar 1,10 euro moet betalen voor precies hetzelfde brood. Veel economen zijn van mening dat een klein beetje inflatie iets goed is. Want als je (als bedrijf) een investering wil gaan doen en die is volgend jaar duurder, dan doe je de investering nu. Daarmee blijven de investeringen doorgaan en blijft de economie draaien. De centrale banken hebben dan ook de opdracht gekregen om de inflatie rond de 2% procent te houden. Daarmee wordt jouw spaargeld, waar je geen spaarrente op krijgt, dus elk jaar 2% minder waard.
Inflatiecijfer
Het inflatiecijfer waar we het over hebben, heet officieel de jaarmutatie consumentenprijsindex (CPI). De waarde hiervan wordt vastgesteld door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Ze kijken daarbij naar een standaard en gemiddeld uitgavenpatroon door alle huishoudens in Nederland. Dat wil voor jou persoonlijk waarschijnlijk niet veel zeggen. We hebben immers allemaal een uniek uitgavenpatroon. Toch geeft het een hele aardige indicatie van hoe het leven elk jaar een stukje duurder wordt. Op de website van het CBS kun je de historische gegevens van het CPI terugvinden.
De spiraal
Waar komt de spiraal dan om de hoek kijken? Veel werknemers zetten elke dag hun schouders eronder en proberen hun werk een stukje beter te doen. Gezamenlijk zorgt dat voor een productie verhoging voor de werkgever. Omdat er iets meer of efficiënter geproduceerd wordt, kan de werkgever iets meer verkopen. In ruil voor de extra inzet, verwachten werknemers wel een blijk van waardering in de vorm van een hoger salaris. Zolang het deel extra productie en extra salaris met elkaar in balans zijn, is er niets aan de hand en kunnen we allemaal rustig door met ons leven.
Maar als de inflatie sterk oploopt, wordt het leven van de werknemers duurder. De (initiële) oorzaak van verhoogde inflatie kan prima buiten deze werknemer – werkgever relatie liggen. Prijsstijgingen door tekorten, logistieke verstoringen en hele hoge overheidsuitgaven zijn daar voorbeelden van. De werknemers willen hun gewende leven blijven voortzetten en zullen dus om een loonsverhoging gaan vragen. Mogelijk een hogere dan dat er extra of efficiënter geproduceerd is. Dat betekent voor de werkgever dat zijn loonkosten omhoog gaan. Omdat ook de werkgever zijn marge wil veiligstellen zodat het bedrijf kan blijven draaien, zal hij die extra loonkosten in de prijs van zijn producten doorrekenen. Dat zijn de producten die (andere) werknemers kopen. Omdat die prijzen omhoog gaan, willen die weer meer loon en zo blijft de spiraal door gaan.
Deze keer is het anders?
Er moet dus een balans zijn tussen de stijgende prijzen en de stijgende lonen. Een verstoring van die balans kan een spiraal veroorzaken. Nu heeft de mens altijd oplossingen gezocht voor de uitdagingen die zij tegenkomt. Dus op het moment dat we minder kunnen kopen, gaan we op zoek naar goedkopere alternatieven. In plaats van een vliegvakantie met KLM, vliegen we met easyJet naar onze vakantie bestemming. In plaats van boodschappen te doen bij de AH, kopen we een gedeelte van de boodschappen bij de Lidl. Voor werkgevers geldt precies hetzelfde. Om hun kosten te drukken zijn bijvoorbeeld banen naar lage loon landen verplaatst. Zo konden ze voor hetzelfde geld, toch evenveel of misschien wel meer producten maken. Maar volgens dit artikel is de rek er wel een beetje uit. Optimaliseren wordt dan steeds moeilijker en moeilijker.
Wat nu?
We zouden natuurlijk niet de Goed met Geld Podcast zijn, als we niet ook tips voor jullie zouden hebben. Omdat je naar ons luistert ben je waarschijnlijk al beter met geld dan veel anderen. Dus een tegenvaller als een hoog inflatiecijfer kun je waarschijnlijk beter opvangen dan iemand die zijn financiën minder op orde heeft. Maar toch, zul je je op de inflatie voor moeten bereiden. Belangrijk is wel om te realiseren dat jij als individu niet veel invloed hebt op het CPI. Niemand kan met zekerheid voorspellen wat de inflatiecijfers in de toekomst zullen zijn. Zelfs de centrale banken die hun bestaansrecht daaraan te danken hebben, zitten er regelmatig naast. Dus je druk maken over de waarde van het CPI heeft weinig zin. Een plan maken om ermee om te gaan, ligt wel binnen de mogelijkheden.
Wanneer inflatie hoog is, lever je waarde in op cash geld of geld op spaarrekeningen (waar je geen rente over krijgt). Dus die zou je kunnen beperken. In plaats daarvan zou je kunnen kijken naar investeringen die minder gevoelig zijn voor inflatie. Daarbij zou je kunnen denken aan aandelen in bedrijven, maar ook bijvoorbeeld vastgoed. Bedrijven en vastgoed hebben een bepaalde waarde en kunnen die waarde vaak vasthouden. Als de waarde van geld minder wordt, en de waarde van de bedrijven en het vastgoed blijft gelijk, zal er dus meer geld neergelegd moeten worden om de waarde van het bedrijf of het vastgoed te reflecteren. Als jij (mede) eigenaar bent van een bedrijf of vastgoed, zou jouw stuk eigendom dus in monetaire waarde mee moeten stijgen met de inflatie. Dit past ook goed bij de instelling om jouw geld voor jou aan het werk te zetten, in plaats van dat jij voor het geld aan het werk moet.
Inflatie eet ook aan de waarde van je schulden. Als het rente percentage dat je op je schuld moet betalen lager is dan het inflatie percentage wordt het elk jaar gemakkelijker om je schuld terug te betalen. Immers stijgt jouw (inflatie gecorrigeerde) loon dan harder dan je schuld. Het kan dan ook voordelig zijn om een langlopende schuld met een laag rente percentage aan te houden. Helaas kan ook hier weer niemand de toekomst voorspellen. Dus bij het vastzetten van het rente percentage op je schuld (bijvoorbeeld op je hypotheek), kun je pech of geluk hebben. Vroeger waren er hypotheken met 13% rente percentages! We kunnen dat nu bijna niet meer voorstellen, maar met de stijging van de huizenprijzen van toen, kon dat schijnbaar toch. Dus is de hypotheek rente nu laag of hoog, alleen de toekomst kan het ons vertellen. Vastzetten brengt wel met zich mee dat je financieringskosten van je schuld voorspelbaar zijn. En als je je leven zo hebt ingeregeld dat je die kan betalen, dan zit je over het algemeen goed.
Als je je geld gaat uitlenen of als je je vastgoed gaat verhuren, zorg dan dat je in je overeenkomst afspreekt dat inflatie een onderdeel is van de opbouw van jouw vergoeding. Je wilt niet zoals deze verhuurder dat iemand een vaste prijs met jou afspreekt, die vervolgens in de loop der jaren niet meer wordt aangepast. Door inflatie een onderdeel ervan te laten zijn, voorkom je dat aan het kortste eind trekt.
Tot slot kun je ook voor jezelf opkomen en om een eerlijk hoger salaris vragen. Op het moment dat jij aantoonbaar kun maken naar jouw werkgever dat jij meer waarde hebt toegevoegd aan de onderneming dan dan jij gekost hebt, heb je een sterke onderhandelingspositie. Als jij je onderscheidt ten opzichte van je collega’s kun je zelfs buiten een eventuele CAO om onderhandelen over je loon. Is er qua loon niets mogelijk, dan kun je altijd nog kijken naar een interessante opleiding of training die je wil volgen op kosten van de baas. Daar kunnen je misschien nog steeds de win-win situatie vinden.
Wat is jouw plan voor de oplopende inflatie? Welke stappen heb jij gezet om jezelf erop voor te bereiden? Laat het ons weten in de comments hieronder.
Waar vind je ons nog meer?
Arjan is behalve als co-host ook te vinden op StoppenVoorMijnVijftigste.nl. Bas blogt niet meer.
Deze post bevat mogelijk affiliatelinks. Dat zijn links naar partners van onze podcast. Als je via onze link klant wordt bij een van onze partners ontvangen wij daar mogelijk een kleine vergoeding voor. Dit is altijd zonder kosten voor jou, en het helpt ons om de podcast te blijven produceren.
Niks op deze website kan worden gezien als financieel- of beleggingsadvies. Je dient altijd je eigen keuzes te maken en verantwoordelijkheid te nemen. Goed met Geld Podcast en haar partners zijn niet aansprakelijk voor eventuele schade, financieel of anders, die jij leidt door keuzes die je maakt. Alle content die wij bieden (zowel op de podcast als in deze blogposts) geldt als beschrijving van onze ervaringen, niet als advies.