Deze post bevat mogelijk affiliatelinks. Niks op deze website kan worden gezien als financieel- of beleggingsadvies.
Vandaag hebben we het niet over jouw persoonlijke financiën, maar we kijken naar een aparte groep die de laatste tijd veel in het nieuws zijn, de Russische ultra rijken genaamd: Oligarchen. De economische sancties als reactie op het binnenvallen van en de oorlog in Oekraïne raken niet alleen de Russische president, maar ook de kringen rondom hem. Dit zijn de oligarchen die grote financiële macht hebben verworven. Deze groep van mensen worden ervan verdacht de status quo in Rusland in stand te houden. Daarom zijn zij ook het doelwit van de sancties om op die manier meer druk op het regime in Rusland te zetten. Deze aflevering zijn Bas en Arjan in dit onderwerp gedoken en hebben ze een aantal anekdotes verzameld die ze met jou delen.
De Goed met Geld Podcast
Oorsprong
Het woord oligarch komt oorspronkelijk van het Griekse oligarchía, wat een samenvoeging is van oligo- en -arch, wat samen vertaald naar enkele heersers. Het is dus een klein groepje mensen dat een grote financiële macht heeft weten te verwerven. Deze groep is mede ontstaan tijdens de transitie van het communistische Soviet Unie naar meer kapitalistische Rusland.
Vanuit het communisme waren alle bedrijven staatseigendom en werden ze ook door de staat bestuurd. De staat bepaalde ook wat de prijzen van de geproduceerde goederen was. Voor een aantal producten (zoals grondstoffen als olie) lagen die prijzen vaak lager dan de prijs die er op de vrije markt voor moest worden betaald. Slimme en handige handelaren konden op die manier goedkoop inkopen en duurder verkopen. Andersom kon natuurlijk ook, exotische westerse producten werden het land binnen gesmokkeld en verkocht op de eigen markt. Vaak met grote winstmarges omdat die goederen natuurlijk heel schaars waren.
Vriendjespolitiek
Toen de transitie vanuit het communisme begon, moesten de staatsbedrijven afgestoten worden door de overheid. Vaak gebeurde dit via veilingen. Je zou denken dat dat best een heel eerlijk en transparante manier is, maar in die jaren was er nog geen internet. Dus je moest zo’n beetje al een ‘inside-man’ binnen de overheid hebben om überhaupt te weten dat er een veiling was. Hierdoor werd de kring van mensen die van de veiling op de hoogte waren al een stuk kleiner. Dat maakt het voor potentiele kopers natuurlijk alleen maar aantrekkelijker. Hoe minder bieders, hoe makkelijker ze het staatsbedrijf voor een prikkie konden kopen. Maar daar stopte het nog niet eens.
Zo zijn er anekdotes dat er een keer een veiling werd georganiseerd in een afgelegen dorp, waar je enkel per trein kon komen. Als je als bieder er naartoe wilde gaan, dan had je wel pech. Want de eigenaar van de spoorrails had het spoor dichtgegooid, zodat hij uiteindelijk de enige was die bij de veiling aanwezig was en een bieding kon doen. Je kunt je wel voorstellen dat hij toen niet de hoofdprijs heeft hoeven betalen. Of het verhaal dat er een staatsbedrijf was, dat onder één hoedje speelde met de eigenaar van een bank. Het staatsbedrijf ging een lening aan bij de bank met een groot gedeelte van de aandelen in het staatsbedrijf als onderpand. Dat werkt hetzelfde als met je huis als onderpand bij een hypotheek, op het moment dat je je hypotheek niet meer betaald, kan de bank jouw huis verkopen en daarmee jouw hypotheek bedrag weer terugkrijgen. Alleen was het staatsbedrijf nooit van plan geweest om de lening aan de bank terug te betalen. Dus zo werd de bank eigenaar van de aandelen. Uiteindelijk wilde ze natuurlijk heel het bedrijf hebben, dus lieten ze het bedrijf nog een aantal jaren expres slecht draaien, zodat de overige aandelen minder waard werden en ook heel goedkoop opgekocht konden worden. Pas toen ze alles in handen hadden, gingen ze het bedrijf daadwerkelijk hervormen en winstgevend maken. Heel slim, maar of het moreel te verantwoorden valt…
Bestaan bij de gratie van de president
Je zou kunnen denken dat als je miljarden op de bank hebt staan, dat je super machtig bent en ook zo vrij als een vogeltje. Tot op zekere hoogte zijn de oligarchen dat ook. Niets is te gortig voor hen, een Engelse voetbalclub kopen kan, een Rotterdamse brug die cultureel erfgoed is, even tijdelijk laten afbreken voor je super jacht, ook geen probleem. Meerdere paspoorten hebben, een eigen privé jet en in elke grote stad in de wereld een eigen appartement. Toch zijn ze niet zo vrij als je zou denken. Ze hebben allemaal wel iets gedaan wat niet helemaal door de beugel kan. En dat wordt tegen hen gebruikt op het moment dat ze niet meedoen met de ideeën van de president. En als je ala the Godfather een aanbod krijgt dat je niet kunt weigeren. “Either your brains or your signature will be on that contract.” Dan is het maar moeilijk om je rijkeluisleven in te ruilen voor een koude Siberische cel. Toch hoop het westen dat de economische sancties de keuze voor de oligarchen makkelijker maakt, zodat ook zij de druk op de president en het regime opvoeren.
Welke anekdotes ken jij over oligarchen? Deel ze met ons in de comments hieronder.
Waar vind je ons nog meer?
Arjan is behalve als co-host ook te vinden op StoppenVoorMijnVijftigste.nl. Bas blogt niet meer.
Deze post bevat mogelijk affiliatelinks. Dat zijn links naar partners van onze podcast. Als je via onze link klant wordt bij een van onze partners ontvangen wij daar mogelijk een kleine vergoeding voor. Dit is altijd zonder kosten voor jou, en het helpt ons om de podcast te blijven produceren.
Niks op deze website kan worden gezien als financieel- of beleggingsadvies. Je dient altijd je eigen keuzes te maken en verantwoordelijkheid te nemen. Goed met Geld Podcast en haar partners zijn niet aansprakelijk voor eventuele schade, financieel of anders, die jij leidt door keuzes die je maakt. Alle content die wij bieden (zowel op de podcast als in deze blogposts) geldt als beschrijving van onze ervaringen, niet als advies.